Amerika’da göçmen olmak, her 7 kişiden biri olmak demektir. Nüfusunun %14.3’ü göçmen olan Amerika’da, 51 milyon kişi kendi ülkesini terk ederek buraya yerleşmiş durumda. Amerika’da göçmenlik kavramı, ABD Kongresi’ne 1789 yılında verilen göçmenlik yasası yetkisiyle şekillenmeye başladı. Hâlen ABD hükümetleri göçmen yasaları üzerinde söz hakkına sahip değildir. Göçmen yasalarında yapılan değişiklikler, ABD Kongresi’ne sunulan yasa tasarılarının onaylanmasıyla gerçekleşebilmektedir.
Amerika’da Göçmen Olmak
ABD tarihinin göçmenlere karşı kısıtlama getirilmediği ilk dönemlerinde, Çin’den demiryolu inşaatı için gelen birçok kişi Amerika’da kaldı. Diğer yandan, Almanya ve İrlanda’dan gelen göçmenlerin Katolik olmasının toplumda rahatsızlık yaratmaya başlaması nedeniyle; 19. yüzyılın sonlarında göçmenlere yönelik ilk kısıtlamalar yapılmaya başlandı. Önce Çinlilerin ülkeye girişi yasaklandı, sonra göçmenlerde okuma-yazma bilme şartı aranmaya başlandı.
1920’lerdeki Göçmenlik Yasası ile sert bir kota uygulamasına geçildi. Özellikle Afrika’dan, Japonya’dan ve Filipinler’den gelen göçmenlerin sayısı ya çok azaltıldı ya da gelmeleri tamamen yasaklandı. Tarihler 1965’i gösterdiğinde ise, ABD’de büyük bir kırılma yaşandı. Kabul edilen Göç ve Vatandaşlık Yasası (Hert-Celler) ile Doğu Avrupa ve Asyalı halklara yapılan ayrımcılık kaldırıldı. Böylece, Amerika’ya göç etmelerinin önü açıldı. 1965-70 dönemlerinde ABD’ye giden göçmenlerin en önemli özelliği, kendi kimliklerini yaşatmak için sivil toplum faaliyetleri yürütmeye başlamalarıydı.
1990 yılına geldiğimizde ise Green Card olarak bildiğimiz, daimî yasal ikamet hakkı belli kotalar dâhilinde kıtalara ve ülkelere verilmeye başlandı. Bugün de binlerce kişinin faydalandığı Çeşitlilik Göçmen Vizesi (Green Card) ile amaçlanan: Amerika’da göçmen çeşitliliğini korumak ve dengesizliğin ortaya çıkmasını engellemek. Diğer yandan, ihtiyaç duyulan alanlarda nitelikli işgücünün ve yatırımcıların, ABD ekonomisini canlı tutması da sağlanmış oluyor.
Günümüzde Amerika’ya göçmen olarak gitmek isteyenler için birçok yol bulunmaktadır. Aile bağları yoluyla, yatırımcı olarak, çalıma yoluyla, sığınmacı ve mülteci olarak; bilim, sanat, iş ve spor alanlarında üstün yetenekler göstererek Amerika’da göçmen olmak mümkün.
Günümüzde Göçmenlik
Kimlerin Amerika’da göçmen olabileceği, ne kadar kalabilecekleri, hakları, görevleri, statüleri ve ABD vatandaşı olma şartları Göç ve Vatandaşlık Yasası tarafından belirlenmektedir. Başvurular Göçmenlik ve Vatandaşlık Bürosu’na yapılır. Yasayı ihlal edenler ve suç işleyenler ise, Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza birimi tarafından tespit edilir. Güvenlik ve Sınır Koruma birimi ise, sınır güvenliğinden sorumludur. Öyle ki, Göçmenlik ve Vatandaşlık Bürosu tarafından başvurusu onaylanan bir kişinin ülkeye girişi, Gümrük ve Sınır Koruma yetkilileri tarafından engellenebilir. Bu nedenle Amerika’da göçmen olmak için alınan vize yeterli değildir.
ABD sahip olduğu göçmen nüfusla ülkeyi gençleştirmekte ve nitelikli iş gücünü artırmaktadır. Bu sebeple; ülkede uzun süre ikamet eden, dil şartlarını karşılayan, yaşı yeterli ve iyi bir ahlaka sahip olan kişilere vatandaşlık için başvuru hakkı tanınmaktadır. Göçmenler evlilik, orduya katılmak, ebeveynlerinin hakları ve yeşil kart gibi faktörlerle Amerikan vatandaşı olabilir.
Göçmen olarak ABD’ye giden kişilerin çalışabilmesi için yeşil karta, çalışma vizesine veya çalışma izin belgesine ihtiyacı vardır. İşgücü olarak Amerikan istihdamına katılmak, hem işverene hem de göçmene sorumluluk yüklemektedir. Örneğin, çalışma vizesi ancak işverenin talebi üzerine verilmektedir.
Amerika’da göçmenlerin avukat edinme, mahkemede kendini savunma, ailesiyle birlikte yaşama ve konut edinme hakkı bulunmaktadır. Diğer yandan, göçmenler vergi ödemelerini yapma sorumluluğunu taşımaktadır. Ulusal güvenliği, sınır ve kamu güvenliğini tehdit etmeleri durumunda ise; sınır dışı edilerek ülkeye girişleri yasaklanabilir.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi’nin Uluslararası Göç 2020 Raporu’na göre göçmenlerin en çok tercih ettiği ülke Amerika. Elbette bu tercih bir tesadüf değil.
