Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olmayan ama yasal ve sürekli olarak Amerika’da bulunanlara ‘göçmen’ denir. Amerika, her yıl ortalama 700.000 kişiye göçmen vizesi verir. Göçmenlerin, Amerika’da bulundukları sürece uymaları gereken yasalar ve şartlar bulunur. Bu maddelerin ihlali, Amerika’daki süresiz oturum izinlerinin iptaline sebep olabilir. Farklı statülere sahip göçmenlerin hakları da değişiklik gösterir. Bu yazıda, ABD’deki göçmenlerin temel haklarını ele alacağız.
Tüm Göçmenlerin Sahip Olduğu Temel Haklar
Göçmenlik statüsüne bakılmaksızın, ABD’deki tüm göçmenler aşağıdaki temel haklara sahiptir:
1. Yasal Süreç Hakkı
ABD Anayasası, herkese yasal süreç hakkı tanır. Bu, göçmenlik statüsüne bakılmaksızın herkesin adil bir yasal süreç hakkına sahip olduğu anlamına gelir. Sınır dışı edilme sürecinde bile, göçmenler genellikle bir göçmenlik hakimi önünde duruşma hakkına sahiptir.
2. Ayrımcılığa Karşı Koruma
1964 Medeni Haklar Yasası ve diğer federal yasalar; ırk, renk, ulusal köken, din, cinsiyet, engellilik ve diğer korunan özellikler temelinde ayrımcılığı yasaklar. Bu korumalar göçmenlik statüsüne bakılmaksızın uygulanır.
3. Adil Çalışma Koşulları
Adil Çalışma Standartları Yasası (FLSA), İş Güvenliği ve Sağlığı Yasası (OSHA) ve diğer işçi hakları yasaları, göçmenlik statüsüne bakılmaksızın tüm işçilere uygulanır. Bu, asgari ücret, fazla mesai ödemesi ve güvenli çalışma koşulları haklarını içerir.
4. Sessiz Kalma Hakkı
ABD Anayasası, kişilere kendilerini suçlayabilecek sorulara cevap vermeme hakkı tanır. Göçmenler, göçmenlik yetkilileri veya polis tarafından sorguya çekilirken sessiz kalabilirler.
5. Avukat Tutma Hakkı
Tüm göçmenler, göçmenlik davalarında bir avukat tutma hakkına sahiptir. Ancak, ceza davalarının aksine, göçmenlik davalarında devlet tarafından atanan bir avukat sağlanmaz; göçmenler kendi avukatlarını kendileri tutmalı veya ücretsiz yasal hizmetler bulmalıdır.
Bu yazımızı da okuyun: 4 Farklı Yolla Amerika’da Green Card Almak
Green Card Sahiplerinin Hakları
Green Card sahipleri, ABD’de süresiz olarak yaşama ve çalışma hakkına sahip olan yabancılardır. Bu statü, birçok hak ve sorumluluğu beraberinde getirir. Bu haklardan bazıları aşağıdaki gibidir:
1. Çalışma Hakları
Green Card sahipleri, herhangi bir işveren için çalışabilirler. Bunun yanında iş değiştirme veya kendi işlerini kurma haklarına da sahiptirler. Ayrıca, federal kurumlar dahil olmak üzere çoğu devlet kurumunda da çalışabilirler. İşsiz kaldıklarında ise geçmişteki çalışma sürelerine bağlı olarak işsizlik sigortasından yararlanabilirler. Green Card’lılar Amerika vatandaşlarıyla aynı çalışan haklarına sahip olduklarından, iş yerinde ayrımcılık ve kötü muameleye karşı da yasal koruma altındadırlar.
2. Sosyal Haklar ve Yardımlar
Green Card sahipleri, yeterli çalışma kredisi biriktirdiklerinde emeklilik, engellilik ve sağ kalan yakınlara yönelik sosyal güvenlik yardımlarından istifade edebilirler. 65 yaşına ulaştıklarında veya belirli engellilik durumlarında Medicare sağlık sigortasını da kullanabilirler. Düşük gelirli, yaşlı ya da engelli Green Card sahipleri ise ABD’de en az 5 yıl yasal olarak ikamet ettikten sonra Ek Gelir Güvencesi (SSI) programına başvurabilirler. Bunun yanında SNAP (gıda pulları), TANF (geçici nakit yardımı) ve diğer federal yardım programlarına da belirli bekleme sürelerinden sonra erişim sağlayabilirler.
3. Eğitim Hakları
Green Card sahiplerinin çocukları, devlet okullarına Amerikan vatandaşlarının çocuklarıyla aynı şartlarda erişebilir. Ayrıca, eyalet üniversitelerinde “eyalet sakini” olarak kabul edildiklerinde eğitim ücretlerinde indirim alabilirler. FAFSA (Federal Öğrenci Yardımı Ücretsiz Başvurusu) üzerinden federal öğrenci kredilerine ve hibelerine de ulaşmaları mümkündür.
4. Seyahat Hakları
Green Card’lılar ABD içinde ve dışına diledikleri gibi seyahat edebilirler. Uluslararası seyahatlerin dönüşlerinde ise geçerli bir pasaport ve Green Card ile ABD’ye giriş yapabilirler. Ancak altı aydan uzun süre yurtdışında kalmaları daimi ikamet niyetleriyle ilgili soru işaretleri doğurabilir. Bir yıldan fazla süreyle ABD dışında kalmayı planlıyorlarsa, seyahatten önce geri dönüş izni almaları gerekir. Bu izin genellikle iki yıl süreyle geçerlidir.
5. Vatandaşlığa Geçiş
Green Card sahipleri, ABD’de en az 5 yıl yasal daimi sakin olarak kaldıktan sonra vatandaşlığa başvurabilirler. Bu süre, bir ABD vatandaşıyla evlilerse 3 yıla düşebilir.
6. Green Card Statüsünü Kaybetme Riskleri
Green Card’lılar eğer 6 aydan uzun süre ABD dışında kalırlarsa, göçmenlik yetkilileri bu durumu daimi ikamet niyetinin sorgulanması için gerekçe sayabilir. Bir yıldan fazla yurtdışında kalmak ise Green Card’ın terk edilmiş sayılmasına neden olabilir. Bunun yanı sıra, belirli ciddi suçlardan hüküm giymek sınır dışı edilmeye yol açabilir. Ayrıca, göçmenlik başvurularında yanlış beyanda bulunmak ya da sahtekarlık yapmak da Green Card statüsünün iptal edilmesine neden olabilir.
Bu yazımıza da göz atın: Amerika’da Çalışma Vizeleri: Hangi Vize Size Uygun?
Geçici Çalışma Vizelerine Sahip Kişilerin Hakları
ABD’de geçici çalışma vizeleriyle bulunan kişilerin sahip olduğu haklar, kullandıkları vize türüne göre farklılık gösterir. En çok tercih edilen geçici çalışma vizeleri H-1B, L-1 ve O-1 vizeleridir.
H-1B Vizesi
H-1B vizesi, belirli bir işveren ve pozisyonda çalışma hakkı tanır. Bu nedenle, onayınızda belirtilen işverenin dışında çalışmanız mümkün olmaz. Genellikle ilk aşamada 3 yıllık bir süreyle verilir ve şartların devam etmesi halinde toplamda 6 yıla kadar uzatılabilir. Aile üyeleriniz de bu süreçte sizinle birlikte Amerika’da bulunabilir. Eşiniz ve 21 yaş altındaki çocuklarınız H-4 vizesi ile gelebilir ve eşiniz belirli durumlarda çalışma izni alabilir.
ABD’de bulunduğunuz süre boyunca sosyal güvenlik sistemine katkıda bulunur ve gelir vergisi ödersiniz. Ayrıca, H-1B “çifte niyet” (dual intent) özelliğine sahiptir. Bu sayede Amerika’da çalışırken aynı zamanda Green Card başvurusu yapma şansınız olur. Bu yönüyle H-1B, kariyerini uzun vadede Amerika’da şekillendirmek isteyen profesyoneller için güçlü bir seçenek haline gelir.
L-1 Vizesi
L-1 vizesi, uluslararası şirketlerde çalışan ve ABD ofisine transfer edilen kişiler için tasarlanmıştır. Bu vize ile yalnızca sizi transfer eden işverenin bünyesinde çalışabilirsiniz. L-1A kategorisi yöneticilere 7 yıla kadar, L-1B kategorisi ise uzmanlık bilgisine sahip çalışanlara 5 yıla kadar kalış izni verir. Aileniz de bu süreçte yanınızda olabilir. Eşiniz ve çocuklarınız L-2 vizesi ile gelebilir, eşiniz ayrıca çalışma izni alabilir.
L-1 sahipleri ABD’de bulundukları süre boyunca sosyal güvenlik katkısı yapar ve gelir vergisi öder. Bu vize de çifte niyet özelliği taşır. Özellikle L-1A sahipleri için Green Card süreci daha hızlı ilerleyebilir. Dolayısıyla L-1, global ölçekte faaliyet gösteren şirketlerin yöneticileri ve uzman çalışanları için oldukça avantajlı bir seçenektir.
O-1 Vizesi
O-1 vizesi, bilim, sanat, spor veya iş dünyasında olağanüstü yetenek sergileyen kişilere verilir.
Bu vize, uzmanlık alanınızda çalışma hakkı tanır ve genellikle ilk başta 3 yıl için geçerlidir. Projeleriniz veya sözleşmeleriniz devam ettiği sürece uzatma talebinde bulunabilirsiniz. Ayrıca, eşiniz ve 21 yaş altındaki çocuklarınız O-3 vizesi alarak ABD’ye giriş yapabilir. Ancak bu statüde aile bireylerine çalışma izni verilmez.
O-1 sahipleri de sosyal güvenlik sistemine katkı yapar ve gelir vergisi öder. Ayrıca, O-1 vizesinin de çifte niyet özelliği vardır. Bu sayede, tıpkı H-1B vizesiyle olduğu gibi Amerika’da kariyerinize devam ederken Green Card başvurusu yapabilirsiniz.
Yukarıdaki belirtilen hakların ihlal edilmesi, kişinin statüsünün olumsuz etkilenmesine neden olabilir. Göçmenlerin herhangi bir belirsizlik yaşadığında profesyonel destek alması, haklarının korunmasını sağlar.
Öğrenci Vizelerine Sahip Kişilerin Hakları
ABD’de öğrenim görmek isteyen kişiler genellikle F-1 veya J-1 vizelerini tercih eder. Bu vizelere sahip öğrencilerin hakları ve sınırlamaları, vize türüne göre değişir. Bu hakları ve sınırlamaları aşağıdaki tabloda görebilirsiniz:
Belirtilen kurallara uyulmaması, vize statüsünün iptal edilmesine ve hukuki sorunlara yol açabilir. Bu nedenle herhangi bir belirsizlik durumunda mutlaka profesyonel danışmanlık alınmalıdır.
Turist ve İş Ziyaretçilerinin (B-1/B-2) Hakları
ABD’ye kısa süreli ziyaretler için B-1 ve B-2 vizeleri tercih edilir. Bu vizelerle ABD’ye gelenlerin hakları oldukça sınırlıdır ve çalışma izni gibi konularda kesin kurallar vardır.
B-1 İş Ziyaretçisi Vizesi
B-1 vizesi, Amerika’ya iş amaçlı kısa süreli seyahat eden kişilere yöneliktir. Bu vize ile çalışma izni verilmese de toplantılara, seminerlere veya iş görüşmelerine katılmak mümkündür. Genellikle 6 aya kadar geçerlidir ve bazı durumlarda uzatma talebinde bulunulabilir.
B-1, eğitim açısından da belirli kısıtlamalara tabidir. Bu vizeyle kısa süreli mesleki gelişim programlarına katılmanız mümkündür, ancak uzun süreli akademik eğitimler alınamaz. Aileniz de sizinle gelmek isterse, her bireyin ayrı bir vize başvurusu yapması gerekir.
Bu statüde Amerika’nın sosyal hizmetlerine erişim hakkı olmadığından, seyahat öncesinde kapsamlı bir özel sağlık sigortası yaptırılmalıdır. Bununla birlikte, B-1 vizesi ile Amerika içinde serbestçe seyahat edebilirsiniz. Bu özellik, iş amaçlı ziyaretlerinizi farklı şehirlerdeki fırsatlarla birleştirmenize olanak tanır.
B-2 Turist Vizesi
B-2 vizesi, Amerika’ya turistik gezi, aile ziyareti veya kişisel amaçlarla kısa süreli olarak gitmek isteyenler için uygundur. Bu vize kapsamında hiçbir şekilde çalışma izni verilmez. Genellikle 6 aya kadar geçerlidir ve şartlar uygun olduğunda uzatma talep edilebilir.
Eğitim konusunda yalnızca hobi amaçlı veya kişisel gelişime yönelik kısa kurslara katılım mümkündür. Uzun süreli veya mesleki eğitimler bu kapsamda yer almaz. Aile bireyleri sizinle gelmek isterse, tıpkı B-1’de olduğu gibi her biri ayrı vize başvurusu yapmak zorundadır.
Bu statüde de sosyal hizmetlerden yararlanma imkânı olmadığından kapsamlı bir özel sağlık sigortası yaptırılmalıdır. Vize süresi boyunca Amerika’nın farklı bölgelerini özgürce gezebilirsiniz. Bu yönüyle B-2 vizesi, seyahat özgürlüğü ve esneklik isteyen ziyaretçiler için ideal bir tercihtir.
B-1/B-2 vizeleriyle ABD’de bulunurken çalışma yasağına uymamak ve kalış süresini aşmak gibi ihlaller ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle bu tür ziyaretçiler vizeleri kapsamındaki sınırlamaları bilmeli ve buna uygun davranmalıdır. Herhangi bir şüpheli durumda profesyonel danışmanlık alınması faydalı olur.
ABD’deki göçmenlerin yasal hakları, kişilerin sahip olduğu statülere göre farklılık gösterse de temel anayasal korumalar herkes için geçerlidir. Bu hakları bilmek ve gerektiğinde profesyonel destek almak, göçmenlerin Amerika’daki yaşamlarını güvenle sürdürmelerine yardımcı olur. Göçmenlik süreci, haklarınız ve yükümlülükleriniz konusunda daha fazla bilgi almak isterseniz, info@grapelaw.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz. Grape Law uzman ekibi göçmenlik süreçlerinizde size özel hukuki çözümler sunmaya hazırdır.
Kategoriler
