Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan herkesin hayatında çok önemli bir yer tutan belgelerden biri, Sosyal Güvenlik Numarası (Social Security Number – SSN)’dir. SSN, hem kimlik doğrulama hem de vergi, çalışma ve sosyal hakların takibi açısından temel bir unsurdur.
SSN Nedir ?
Sosyal Güvenlik Numarası, 9 haneli bir kimlik numarasıdır ve ABD’de doğan vatandaşlara, yasal daimi ikamet sahiplerine (Green Card sahipleri) ve belirli çalışma izni olan kişilere verilir. Bu numara, bireylerin sosyal güvenlik sistemine katkılarını ve emeklilik haklarını takip etmek amacıyla kullanılır.
Ancak SSN’nin önemi sadece bununla sınırlı değildir. Amerika’da birçok işlemde bu numara talep edilir:
- İşe girişlerde işverenin vergi kesintilerini bildirmesi için
- Banka hesabı açarken veya kredi kartı başvurularında
- Sağlık sigortası kayıtlarında
- Ehliyet başvurularında
- Üniversite kayıtlarında ve öğrenci kredisi başvurularında
- Vergi beyannamelerinde (IRS üzerinden)
Kısacası, SSN Amerika’da hem finansal hem de yasal kimliğinizin merkezinde yer alır. Bu nedenle, yasal statünüz uygunsa, mümkün olan en kısa sürede SSN almanız gerekir.
SSN yalnızca Amerika’da çalışma izni olan kişilere verilir. Bu kişiler arasında:
- ABD vatandaşları
- Green Card sahipleri (Lawful Permanent Residents)
- Çalışma iznine sahip vize sahipleri (örneğin H-1B, L-1, E-2, O-1 vizeleriyle gelenler)
- Çalışma izni almış mülteci ve sığınmacılar
- F-1 (öğrenci) vizesine sahip olup kampüs içinde çalışmaya yetkili öğrenciler
Bu kişilerin dışında kalanlar (örneğin, turist vizesiyle gelenler) SSN alamaz. Ancak, vergi ödemeleri veya IRS işlemleri için “ITIN” (Individual Taxpayer Identification Number) başvurusu yapabilirler.
Başvuru Süreci
Sosyal Güvenlik Numarası almak için başvuru süreci oldukça sistematik ilerler. Başvuru işlemleri Social Security Administration (SSA) ofisleri aracılığıyla yapılır.
Başvuruda izlemeniz gereken temel adımlar şunlardır:
1. Gerekli Belgeleri Hazırlayın
Başvuruda kimliğinizi ve çalışma yetkinizi kanıtlayan belgeler talep edilir. Bunlar:
- Geçerli pasaport
- Vize veya çalışma izni belgesi (örneğin, Form I-94 veya Employment Authorization Document – EAD)
- Green Card (varsa)
- DS-2019 veya I-20 formu (öğrenciler ve değişim programı katılımcıları için)
Belgelerinizin orijinal olması gerekir; fotokopi veya noter onaylı nüshalar kabul edilmez.
2. Form SS-5 Doldurun
SSN başvurusu için Form SS-5 doldurulmalıdır. Bu formu SSA’nın resmî web sitesinden indirebilirsiniz. Form İngilizce olarak doldurulmalı ve doğru bilgiler içermelidir. Yanlış veya eksik bilgi verilmesi, süreci geciktirebilir.
3. Sosyal Güvenlik Ofisine Başvurun
Formunuzu doldurduktan ve belgelerinizi hazırladıktan sonra, bulunduğunuz eyaletteki en yakın Social Security Administration (SSA) ofisine şahsen başvurmanız gerekir.
Bazı durumlarda randevu alınması gerekebilir. SSA ofislerinin adreslerine bu linkten ulaşabilirsiniz.
4. Başvurunun Değerlendirilmesi ve Kartın Gönderilmesi
Başvuru kabul edildikten sonra, kartınız genellikle 2–4 hafta içinde posta yoluyla adresinize gönderilir.
SSN kartı plastik değil, özel kağıda basılmış bir belgedir ve güvenlik nedeniyle cüzdanda taşınmaması önerilir.
Bu yazımıza da göz atın: ABD’de Bireysel Gelir Vergisi Nedir?
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- SSN kartınızı asla kaybetmeyin veya paylaşmayın. Bu numara kişisel güvenliğiniz için son derece önemlidir. Kimlik hırsızlığı vakaları çoğu zaman SSN bilgisi üzerinden gerçekleşir.
- Kartı aldıktan sonra, yalnızca yasal zorunluluk olduğunda paylaşın (örneğin işvereniniz, banka veya IRS).
- SSN numaranızı e-posta, telefon veya çevrimiçi formlar aracılığıyla paylaşmaktan kaçının.
- Eğer SSN kartınızı kaybederseniz, SSA ofislerinden yeniden kart talep edebilirsiniz.
Vergi Sistemi ile İlişkisi
Amerika’da gelir elde eden herkesin vergi beyannamesi vermesi zorunludur. SSN, IRS (Internal Revenue Service) tarafından tüm gelir ve vergi ödemelerinin takip edilmesi için kullanılır.
Eğer bir işte çalışıyorsanız, işvereniniz maaşınızdan vergi kesintilerini SSN numaranız üzerinden bildirir.
Bu nedenle SSN, vergi sisteminin en kritik bileşenlerinden biridir.
SSN ile ITIN Arasındaki Fark
SSN yalnızca çalışma izni olan kişilere verilirken, ITIN (Individual Taxpayer Identification Number) çalışma izni olmayan ama vergi ödemesi gereken kişiler içindir.
Örneğin, Amerika’da mülk sahibi olup kira geliri elde eden yabancılar ITIN başvurusu yapabilir.
Ancak ITIN, SSN’in yerini tutmaz ve çalışma izni sağlamaz.
Avantajlar
SSN sadece kısa vadeli bir zorunluluk değil, uzun vadede de çok önemli avantajlar sağlar.
- Emeklilik Hakkı (Retirement Benefits): Yıllar içinde ödenen sosyal güvenlik primleri, emeklilik maaşı olarak geri döner.
- Kredi Geçmişi (Credit History): SSN olmadan kredi kartı, mortgage veya öğrenci kredisi almak zordur.
- Sağlık Sigortası: Medicare gibi federal sağlık programlarından yararlanmak için SSN gereklidir.
- Yasal Kimlik: ABD’de neredeyse her resmi işlemde SSN talep edilir, bu nedenle uzun vadeli yaşam planı yapan herkes için temel bir gerekliliktir.
Sosyal Güvenlik Numarası (SSN), Amerika’da yasal ve finansal hayatın merkezindedir. Çalışma, vergi, eğitim ve sağlık gibi alanlarda ihtiyaç duyulan bu numara, uzun vadeli planlar yapan herkes için vazgeçilmezdir.
Başvuru süreci basit görünse de, belgelerin eksiksiz hazırlanması ve yasal statünün doğru şekilde belgelenmesi sürecin sorunsuz ilerlemesini sağlar.
Siz de Amerika’da SSN başvurusu sürecinde profesyonel destek almak isterseniz, info@grapelaw.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz, Amerika’daki yaşamınızı güvenle planlamanız için size özel çözümler sunacaktır.
Kategoriler
