Amerika Birleşik Devletleri (ABD), yalnızca dünya ekonomisinin ve küresel siyasetin merkezlerinden biri değil; aynı zamanda kendine özgü federal yönetim modeliyle de dikkat çeker. Özellikle Amerika’ya göç etmek, çalışmak, yatırım yapmak veya eğitim amacıyla taşınmak isteyen bireyler için bu sistemin işleyişini anlamak büyük önem taşır. Çünkü ABD’deki birçok süreç, hak ve yükümlülük, bireyin yaşadığı eyalete göre farklılık gösterebilir.
ABD, 50 eyaletten oluşan bir federasyondur. Bu yapı, Anayasa tarafından belirlenmiş yetkilerin federal (merkezi) hükümet ile eyalet yönetimleri arasında paylaştırılmasına dayanır. Her eyaletin kendi yasama organı, yürütmesi ve mahkemeleri bulunur. Böylece hem merkezi hükümetin yetkileri dengelenir hem de eyaletler kendi iç politikalarında bağımsız hareket edebilir.
Federal hükümet; dış politika, ulusal savunma, göçmenlik politikaları, ticaret düzenlemeleri ve para politikaları gibi ülke genelini ilgilendiren konularda yetkilidir.
Eyalet yönetimleri ise eğitim, sağlık, emniyet, vergi, kamu düzeni ve yerel sosyal hizmetler alanlarında kendi yasalarını oluşturabilir.
Dolayısıyla ABD’de yaşayan herkesin hakları yalnızca federal yasalara değil, aynı zamanda yaşadığı eyaletin mevzuatına da bağlıdır.
Eyaletler Arası Farklılıklar
Amerika’ya yeni taşınan biri için en dikkat çekici unsurlardan biri, eyaletler arasındaki uygulama farklarıdır.
Bazı eyaletlerde marihuana kullanımı yasal iken, diğerlerinde ciddi cezaları vardır. Asgari ücret oranları, vergi sistemi, sürücü belgesi prosedürleri ve iş hukuku kuralları dahi eyaletten eyalete değişebilir.
Bu farklılıklar özellikle göçmenler açısından kritik öneme sahiptir. Örneğin:
- Bazı eyaletler, göçmenlere sürücü belgesi konusunda kolaylık sağlarken, bazıları daha katıdır.
- Bazı eyaletlerde uluslararası öğrenciler, yerleşik öğrenci statüsüyle daha düşük öğrenim ücreti öder.
- Sağlık sigortası veya kamu destekli sosyal hizmetlere erişim bazı eyaletlerde çok daha geniştir.
Bu nedenle ABD’ye taşınmadan önce yalnızca federal yasaları değil, yerleşmeyi düşündüğünüz eyaletin uygulamalarını da araştırmanız gerekir. Vergi yükünüz, yaşam maliyetiniz ve hatta sosyal haklarınız bu tercihe göre değişebilir.
Göçmenlik Hukuku ve Federal Sistemdeki Yeri
Göçmenlik, ABD’de federal düzeyde düzenlenen bir alandır. Yani hangi vize kategorilerinin geçerli olduğu, kimlerin Green Card alabileceği veya vatandaşlık süreçleri gibi konular merkezi hükümetin yetkisindedir.
Bu alandaki en yetkili kurum, U.S. Citizenship and Immigration Services (USCIS)’tir. Eyalet yönetimleri doğrudan göçmenlik politikası belirleyemez; ancak göçmenlerin eyalet içindeki yaşam koşulları üzerinde belirleyici bir rol oynar.
Green Card aldıktan sonra yaşadığınız eyalet, eğitim, sağlık, barınma, çalışma izni sonrası istihdam ve yerel destek programlarına erişim gibi konularda hayatınızı doğrudan etkileyebilir.
Yargı Sistemi
ABD’de yargı sistemi de federal yapıya uygun olarak iki kademelidir.
Eyalet mahkemeleri, boşanma, miras, ceza davaları, kira uyuşmazlıkları gibi yerel konulara bakar.
Federal mahkemeler ise federal yasaları ilgilendiren davaları değerlendirir.
Göçmenlik davalarının büyük bölümü federal düzeyde görülür. Sınır dışı (deportation) kararları, vize statüsü uyuşmazlıkları ve temyiz başvuruları federal mahkemelerin yetkisindedir.
Bazı durumlarda bir göçmen aynı anda hem eyalet hem de federal kurumlarla muhatap olabilir. Örneğin, bir iş uyuşmazlığı eyalet düzeyinde sürerken, vize statüsüne ilişkin bir dava federal mahkemede devam edebilir. Bu nedenle profesyonel hukuk danışmanlığı almak sürecin sağlıklı yürütülmesi için önemlidir.
Bu yazımıza da göz atın: Göçmenlerin ABD’de Yasal Hakları Nelerdir?
Federal sistem, Amerika’daki günlük yaşamın her alanına yansır. Eyalet yasalarına göre:
- Araç tescili ve ehliyet işlemleri farklı prosedürlerle yürütülür.
- İşe alım belgeleri ve sosyal güvenlik süreçleri eyalete göre değişebilir.
- Eyalet gelir vergisi oranları farklı olduğundan, aynı maaş farklı eyaletlerde farklı net gelirlere dönüşebilir.
Bazı eyaletlerde su, elektrik, atık toplama gibi hizmetler özel şirketlerce sağlanırken; bazı eyaletlerde bu hizmetler tamamen kamuya aittir.
Dolayısıyla taşınmayı düşündüğünüz yerin yalnızca ekonomik değil, hukuki ve idari dinamiklerini de göz önünde bulundurmanız gerekir.
Amerika’nın federal yapısını anlamak, hangi vize kategorisine sahip olursanız olun size avantaj sağlar. Uzun vadeli bir yaşam planlıyorsanız, şu konulara dikkat etmenizi öneririm:
- Yaşamak istediğiniz eyaletin vergi sistemi, sosyal hakları ve yaşam maliyetlerini karşılaştırın.
- Eyaletlerin göçmenlere sunduğu hak ve kolaylıkları araştırın.
- Green Card başvurusu yaparken yalnızca iş teklifine değil, teklifin geldiği eyaletin iş koşullarına da dikkat edin.
- Vatandaşlık başvurusu planlıyorsanız, fiziksel bulunma sürelerini doğru hesaplayın.
Bu farkındalık, hem hukuki hem de kişisel süreçlerinizi daha güvenli şekilde yönetmenizi sağlar.
ABD’nin federal sistemi, ülkeyi çeşitlilik içinde birleştiren bir model sunar. Bu sistem sayesinde hem bireysel haklar korunur hem de eyaletler kendi ihtiyaçlarına uygun politikalar uygulayabilir. Ancak bu esneklik, göçmenler açısından farklı kuralların geçerli olabileceği anlamına da gelir.
Grape Law olarak, yalnızca federal göçmenlik yasalarına değil, eyalet düzeyindeki uygulamalara da hâkim ekibimizle, sürecinizi bütüncül bir perspektifle yönetiyoruz.
Amerika’daki yolculuğunuzun her aşamasında yanınızdayız.
📧 Sorularınız için bizimle iletişime geçin: info@grapelaw.com
Kategoriler
